Wydarzenia
Przegląd kina hiszpańskiego | online w Ninateka.pl (15–19 grudnia)
15
Grudzień
2021
Pokazy filmowe Wykłady Dorośli

Przegląd kina hiszpańskiego | online w Ninateka.pl (15–19 grudnia)

Bezpłatne wejście

Czwarta edycja przeglądu Mistrzowie Kina Hiszpańskiego | Obras Maestras, w ramach której zostaną zaprezentowane nieznane szerokiej publiczności arcydzieła hiszpańskiej kinematografii odbędzie się w dniach od 9 do 19 grudnia 2021 roku w Warszawie, Krakowie oraz online na platformie ninateka.pl w dniach 15–19 grudnia.

Osią tematyczną tegorocznego programu będzie hiszpańskie kino noir od lat 40. do 70. XX wieku. Tegoroczny przegląd zbiega się zarazem z 100. rocznicą urodzin Luisa Garcíi Berlangi, mistrza groteski i jednego z najwybitniejszych hiszpańskich reżyserów wszech czasów. Ambitne filmy kręcone w trudnych czasach dyktatury Franco w Hiszpanii i na emigracji zaskakują aktualnością oraz śmiałością podejmowanych tematów.

Wszystkim projekcjom będą towarzyszyć krótkie wprowadzenia znawców kina hiszpańskiego: Diany Dąbrowskiej, Dominiki Zielińskiej, Sebastiana Smolińskiego i Joanny Bardzińskiej.

Program pokazów online w Ninateka.pl (15–19 grudnia)

 

Dziwna podróż, reż. Fernando Fernán-Gómez., 91 min., 1964

W małym miasteczku niedaleko Madrytu mieszka dorosłe rodzeństwo: dominująca i apodyktyczna Ignacia oraz nieśmiali i wycofani Paquita i Venancio. Monotonię prowincjonalnej egzystencji przerywa przyjazd zespołu muzycznego ze stolicy i organizowana w miejscowości twistowa potańcówka. W dniu przyjazdu zespołu Paquita i Venancio słyszą tajemnicze kroki na korytarzu i dowiadują się o złowieszczych zamiarach Ignacii planującej pozbyć się młodszego rodzeństwa.

Utrzymany w stylistyce filmów noir obraz Fernando Fernán-Gómeza to szczegółowe studium wiejskiego społeczeństwa Hiszpanii lat 60. XX wieku podane w groteskowej, typowej dla reżysera formie. Film powstał w 1964 roku na podstawie pomysłu Luisa Garcíi Berlangi, ale został zablokowany przez cenzurę jako „demoralizujący” i dopiero w latach 70. trafił na ekrany hiszpańskich kin.

 

Zbrodnia na ulicy Bordadores, reż. Edgar Neville, 87 min., 1946

Historia inspirowana zbrodnią, która wstrząsnęła Madrytem w 1888 roku. Morderstwo bogatej wdowy, w które wydają się być uwikłani czyhający na jej fortunę młody adorator, jego domniemana kochanka oraz służąca domu, okazuje się kryć w sobie głębszą tajemnicę.

To film wieńczący tzw. kryminalną trylogię Edgara Nevilla, którą oprócz Zbrodni na ulicy Bordadores tworzą pokazywana w poprzednich edycjach przeglądu Wieża siedmiu garbatych (1944) oraz Niedziela karnawału (1945). Reżyser znów przenosi nas do XIX-wiecznego Madrytu, by pod pretekstem kryminalnej intrygi, ubranej w melodramat z zacięciem wodewilowym i nawiązaniami do amerykańskiego kina noir przyjrzeć się ówczesnej społeczności. Nie szczędzi przy tym krytyki wobec warstw uprzywilejowanych i portretuje z czułością biedotę walczącą o przetrwanie. Tchnące życiem scenki rodzajowe, przeniesiony na ekran gwar madryckich ulic i tawern, wspaniałe kreacje ukochanych przez Neville’a aktorów drugoplanowych, a także charakterystyczny, podszyty ironią humor budują fascynujący obraz Madrytu tamtej epoki.


Uczta wigilijna
, reż. Luis García Berlanga, 85 min., 1961

Grupa madryckich bogaczy inicjuje akcję społeczną pod nazwą „Posadź biedaka przy swoim stole”. Każda zamożna rodzina w mieście ma przyjąć ubogiego współmieszkańca na kolację wigilijną. Punktem kulminacyjnym wieczoru ma być radosna parada bogatych z biednymi podążająca ulicami miasta.

Uczta wigilijna, podobnie jak wcześniejsze filmy Berlangi: pokazywana podczas poprzedniej edycji przeglądu Witaj nam, Mr. Marshall i obecny w tegorocznym programie Gdzie jest profesor Hamilton? ma formę komedii satyrycznej z wyraźną nutą goryczy. Reżyser ukazuje hiszpańską elitę, która pod maską fałszywego miłosierdzia i solidarności skrywa bezwzględną obojętność wobec ówczesnych realiów społecznych. Do dziś obraz ten pozostaje – obok Viridiany Luisa Buñuela – jedną z najbardziej ambitnych pozycji hiszpańskiej kinematografii XX wieku, czemu wyraz dała nominacja do Oscara za film nieanglojęzyczny w 1961 roku.


Gdzie jest profesor Hamilton?
, reż. Luis García Berlanga, 96 min., 1956

Calabuch to mała nadmorska osada położona niedaleko Walencji, do której przybywa tajemniczy profesor fizyki nuklearnej o nazwisku Hamilton. Bohater postanawia zerwać z karierą naukowca po tym jak dowiaduje się, że efekty jego badań wykorzystywane są do celów militarnych. Szukając schronienia, wrasta w codzienność miasteczka i zaprzyjaźnia się z mieszkańcami, skłaniając ich do przewartościowania niektórych prowincjonalnych sądów na temat rzeczywistości.

W tej inteligentnej komedii Berlanga – hiszpański mistrz groteski, por raz kolejny ucieka przed frankistowską cenzurą wyśmiewając największe ówczesne świętości Hiszpanów takie jak Kościół, korridę i samą władzę wraz z systemem sądowniczym. Na trwającą zimną wojnę i wyścig nuklearny spogląda się tu z perspektywy środowiska wiejskiego, gdzie panaceum na finansowe i życiowe niedostatki stanowi wspólnota i solidarność.


Podróż donikąd
, reż. Fernando Fernán-Gómez. 140 min., 1986

Carlos Galván, były komik spędzający emeryturę w domu starców, wspomina na sesjach u psychologa dawne czasy, kiedy to występował jako aktor w małej grupie teatralnej Iniesta-Galván, prowadzonej przez jego ojca, Don Arturo Galvána. Nie był to pierwszoligowy zespół, raczej skromna grupa, która w latach powojennych objeżdżała małe kastylijskie miasteczka i wsie, gdzie prezentowała repertuar sztuk komediowych, wystepujac na improwizowanych scenach.

Organizatorzy

Organizatorami cyklu są Ambasada Królestwa Hiszpanii w Polsce, Biuro Radcy ds. Turystyki Ambasady Hiszpanii, Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, Kino Iluzjon, Ninateka, Kino Pod Baranami, Instytut Cervantesa w Krakowie, Instytut Cervantesa w Warszawie oraz AVA Arts Foundation.

 

Ilustracja: kadr z filmu Uczta wigilijna, reż. Luis García Berlanga