Rok 2021 został ogłoszony Rokiem Tadeusza Różewicza. W tym roku bowiem – 9 października – obchodzimy setną rocznicę urodzin tego wybitnego poety, dramaturga, prozaika i scenarzysty, głęboko związanego z losem pokolenia wojennego, bacznego obserwatora życia codziennego, społecznego i politycznego. W ramach upamiętnienia jego sylwetki, Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny postanowiła zaprezentować dwa filmy, które wyreżyserował jego brat Stanisław Różewicz. Do jednego z nich, Świadectwa urodzenia, Tadeusz Różewicz napisał wspólnie z bratem scenariusz.

Świadectwo urodzenia to film wojenny z 1961 roku, natomiast Trzy kobiety to dramat psychologiczny powstały pięć lat wcześniej. Historia obu produkcji dzieje się w czasie okupacji i  porusza temat radzenia sobie w najtrudniejszych sytuacjach. Opowiada o przebytych traumach , jak również przedstawia próbę układania sobie życia na nowo już po zakończeniu wojny. Pierwszy film w trzech nowelach: Na drodze, List z obozu i Kropla krwi ukazuje świat z perspektywy dzieci. Drugi zaś przedstawia go oczami trzech kobiet, których niezwykła przyjaźń zaczęła się w obozie koncentracyjnym. Oba filmy – choć różne, wzajemnie się komentują stawiając pytanie, czy trudniej jest radzić sobie w chwili zagrożenia, czy jeszcze gorzej jest żyć później zmagając się ze wspomnieniami oraz przeżytymi traumami. Mirkę, małą Żydówkę ze Świadectwa urodzenia i Celinę z Trzech kobiet dzieli 40 lat różnicy wieku, ale ich przeżycia czynią je sobie niezwykle bliskimi.

Przed seansami zapraszamy na prelekcję Piotra Śmiałowskiego, historyka polskiego filmu oraz filmografa FINA.

Świadectwo urodzenia, reż. Stanisław Różewicz, 99 min., 1961 Polska

Film Świadectwo urodzenia spotkał się z uznaniem krytyków, zdobywając prestiżowe nagrody na festiwalach filmowych dla młodzieży w Cannes i Wenecji. To pełnometrażowy film fabularny podzielony na trzy niezależne nowele ukazujące codzienność okupacyjną z perspektywy dzieci:

Na drodze to historia błąkających się po rozdrożach dziecka i taboryty.

List z obozu opowiada o miłości dwóch synów do zaginionego w obozie jenieckim ojca, a Kropla krwi o żydowskiej dziewczynce, u której niemieccy lekarze odnajdują cechy rasy aryjskiej.

Scenariusz filmu to wspólne dzieło Stanisława i Tadeusza Różewiczów.

Trzy kobiety, reż. Stanisław Różewicz, 89 min., 1956, Polska

Film Trzy kobiety opowiada dzieje byłych więźniarek, które próbują po wojnie kontynuować wspólne życie, pielęgnując zrodzoną w obozie przyjaźń. Okazuje się to niemożliwe. Maria chce jak najszybciej zapomnieć o niedawnym koszmarze; po wiadomości o śmierci męża związuje się z innym mężczyzną. Najmłodsza, Celina, przeżywa swą pierwszą miłość i postanawia się usamodzielnić. Tylko najstarsza, Helena, pozostaje samotna. Ją wojna skrzywdziła najbardziej. Zabrała jej bowiem nie tylko kilka spędzonym w obozie lat, ale także przekonanie o uczciwości człowieka kochanego i podziwianego, który wciągnął ją do pracy konspiracyjnej, był jej przełożonym, a okazał się prowokatorem i zdrajcą.

Scenariusz do tego filmu napisali wspólnie Stanisław Różewicz i prozaik Kornel Filipowicz.

Wstęp

Obowiązują bezpłatne wejściówki do odbioru w kasie (przed seansem, bez możliwości rezerwacji).

Wydarzenie współorganizowane z Fundacją Shalom w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera.

Fot. Kubik Janusz/ Fototeka FINA , Prawa do zdjęcia: WFDiF /po Studiu Filmowym „Tor”