Zapraszamy na kolejne spotkanie Klubu Filmowego {OD–JAZD} – pokaz filmu Pociąg Jerzego Kawalerowicza poprzedzony będzie krótką prelekcją. Po filmie odbędzie się dyskusja z udziałem historyka i publicysty dr. Mikołaja Mirowskiego.

Pociąg, reż. Jerzy Kawalerowicz, Polska, 93 min., 1959

Najbardziej niepolski film polski? Mistrzowska psychologia, socjologia i realizm? A może studium zbiorowości, która nie jest wspólnotą?

Z Warszawy wyrusza nocny pociąg do Helu, a zamknięta przestrzeń pojazdu staje się scenerią psychologicznego studium postaw podróżujących nad morze pasażerów. Poszukująca odosobnienia Marta próbuje uwolnić się od zakochanego w niej Staszka, który nie potrafi pogodzić się z rozstaniem. Tajemniczy Jerzy usiłuje znaleźć chwilę spokoju, by zapomnieć o zawodowym niepowodzeniu. Jest także opryskliwa konduktorka, stary adwokat z żoną kokietką, wiozące świętą figurkę staruszki oraz wielu innych pasażerów. Przypadkowe spotkania sprawiają, że między zmuszonymi do wspólnej podróży bohaterami zaczynają rodzić się nici porozumienia, a nawet wzajemne fascynacje. Tymczasem okazuje się, że w pociągu znajduje się sprawca głośnego morderstwa…

W nagrodzonym Złotą Kaczką filmie Jerzego Kawalerowicza widziano wpływy neorealizmu włoskiego bądź styl opowiadania charakterystyczny dla późniejszych filmów francuskiej Nowej Fali. Zadziwiała subtelność psychologicznych obserwacji, intrygowała dwuznaczność moralnych ocen. Podróżujący pociągiem pasażerowie – na czele z legendami polskiego aktorstwa: Leonem Niemczykiem, nagrodzoną za tę rolę na Festiwalu Filmowym w Wenecji Lucyną Winnicką czy Zbigniewem Cybulskim – stanowią tu specyficzny portret polskiego społeczeństwa, które dzięki odseparowaniu od reszty świata obserwować możemy z laboratoryjną uwagą. Mikroskala ujawnia uczucia i emocje, które w sytuacji zagrożenia mogą przejąć nad nami kontrolę.

Dyskusja po filmie

Jakie cechy neorealizmu włoskiego czy francuskiej Nowej Fali znaleźć możemy w filmie?
Czy film Kawalerowicza sprawdza się bardziej jako psychologiczna analiza jednostek, czy raczej socjologiczna obserwacja zbiorowości?
W Pociągu nie ma – co tak rzadkie w polskim kinie – polityki. Ale czy nie mówi on, że sile zbiorowości nie można ufać? Czym dla Kawalerowicza jest wspólnota?
Czy Zbigniew Cybulski miałby szanse w dzisiejszym kinie? Na te oraz wiele innych pytań spróbujemy odpowiedzieć wspólnie z ekspertem naszego klubu, dr. Mikołajem Mirowskim.

Zapraszamy na seans oraz dyskusję, podczas której będziecie mogli zadawać pytania lub dzielić się swoimi pomysłami na interpretację filmu. O czym według Was jest Pociąg? Chcemy poznać Waszą opinię!

Dr Mikołaj Mirowski – historyk, publicysta, redaktor naczelny kwartalnika „Pleograf”, wydawanego przez Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny. Współpracownik Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Historii Polski i Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Naukowo zajmuje się historią ZSRR i tematyką stosunków polsko-żydowskich. Autor scenariusza programu Pojedynki stulecia, poświęconego najwybitniejszym polskim pisarzom XX wieku, emitowanego w 2018 roku w TVP Kultura. Od 2019 prowadzi na antenie TVP Historia cykl Teatr Historii, gdzie prezentowane są najciekawsze spektakle Teatru TV o tematyce historycznej. Autor książki Piłsudski (nie)znany. Historia i popkultura (2018) i innych. Pasjonat polskiego kina, bardzo ceni twórczość Wajdy, Kawalerowicza, Kutza, uwielbia kino Wojciecha Jerzego Hasa, a nade wszystko Rękopis znaleziony w Saragossie.

O cyklu

Klub Filmowy {OD–JAZD} to kinofilskie poszukiwania skarbów i wyjątkowa szansa spotkania oraz dyskusji z wybitnymi znawcami kina, którzy przedstawią autorskie interpretacje swych ukochanych filmów. To cykl 20 spotkań, na które składają się prelekcje ekspertów, projekcje dzieł filmowych oraz dyskusja z uczestnikami. Celem klubu {OD–JAZD} jest rozbudzanie filmowej pasji i krytycznego myślenia o kinie, odkrywanie jego fascynującej historii, zachęta i nauka samodzielnej analizy filmów i własnych, nawet tych najbardziej od-jechanych interpretacji.
Współorganizatorem cyklu jest Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny.