Ostatni etap, reż. Wanda Jakubowska, 111 min., 1947, Polska

Przed filmem prelekcję wygłosi Iga Harasimowicz z Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego.

Epicka opowieść o życiu i walce bohaterskich kobiet różnych narodowości, więźniarek Auschwitz-Birkenau. Film ma luźną konstrukcję, akcja obejmuje kilka równoległych wątków. Marta jest polską Żydówką, tłumaczką, działała w obozowym ruchu oporu; ginie podczas próby ucieczki. Rosyjska więźniarka – lekarka Eugenia, próbująca rzeczywiście ratować chorych, zostaje poddana torturom i stracona. Niemiecka komunistka Anna trafia do obozowego bunkra. Tragiczne losy więźniarek, zdziczenie i sadyzm niemieckiej załogi obozu – ten syntetyczny obraz rzeczywistości oświęcimskiej przekazała była więźniarka Oświęcimia – Wanda Jakubowska.

Pierwszy polski film, który wszedł na ekrany w ponad pięćdziesięciu krajach i który prasa światowa uznała za dzieło wielkiego formatu. Jeden z najbardziej wstrząsających filmów na temat drugiej wojny światowej. Zrealizowany w autentycznej scenerii obozu.

Digitalizacja i restauracja cyfrowa filmu Ostatni etap została wykonana w 2019 roku w pracowniach FINA we współpracy ze Studiem Filmowym TOR (obecnie WFDiF). Do czasu podjęcia prac nad filmem był on dostępny dla widzów jedynie w postaci kopii pokazowej 35 mm oraz w wersji SD, powstałej w wyniku zgrania kopii pozytywowej za pomocą telekina. W obu przypadkach film posiadał ubytki w klatkach, obraz był bardzo zaciemniony, a dźwięk charakteryzował się występowaniem licznych hałasów i trzasków. Niektóre dialogi, istotne dla zrozumienia fabuły filmu, były wręcz niesłyszalne. W archiwum FINA nie zachował się ani negatyw filmu Ostatni etap, ani żadna z wytworzonych na podłożu łatwopalnym w latach 40. kopii dystrybucyjnych. Na potrzeby realizacji projektu zeskanowano w standardzie 4K i przebadano sześć materiałów pozytywowych i negatywowych. Za podstawę rekonstrukcji obrazu i dźwięku przyjęto kontrnegatyw. W celu uzyskania najpełniejszej wersji filmu braki w klatkach zostały uzupełnione z nośników pozytywowych.

Światowa repremiera odrestaurowanego filmu odbyła się w lutym 2020 roku na festiwalu filmowym Berlinale, w sekcji Berlinale Classics.

Restauracja cyfrowa filmu Ostatni etap była współfinansowana przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Nominacja do nagrody FOCAL International Award 2021 w kategorii Najlepsza rekonstrukcja!