Portal Ninateka.pl w dniach 20–27 czerwca zaprezentuje online wybrane filmy korespondujące z tematyką nowego numeru kwartalnika „Pleograf“, dotyczącego ludowych historii Polski (02/2022): Pałacu, Znachora i Słońce wschodzi raz na dzień.

Program 

20.06, godz. 20.00 Pałac, reż. Tadeusz Junak, Polska, 1980, 89 min

Ostatnie dni II wojny światowej. Nasilające się odgłosy wybuchów zapowiadają zbliżanie się frontu. Dworski pasterz, Jakub, stojąc pośród stada owiec, obserwuje paniczną ucieczkę mieszkańców pałacu, dziedzica i jego służby. Dwór stoi przed nim otworem. Jakub nieśmiało przekracza pałacowe progi, z  bojaźnią spogląda na śledzące jego kroki dostojne oblicza z portretów wiszących na ścianach. Powoli oswaja się z otoczeniem. Wielkie pałacowe lustro daje jego rzeczywiste odbicie – bosego, w nędznym, futrzanym kubraku. Ale wyobraźnia pozwoli mu po chwili zobaczyć siebie „po pańsku“ – w bogatym odzieniu, z upierścienionymi, białymi rękami.

Film będzie dostępny do czwartku 23 czerwca godz. 20.00.

22.06, godz. 20.00 Słońce wschodzi raz na dzień, reż. Henryk Kluba, Polska, 1967, 90 min

Beskidzka wieś Odkrzask w pierwszych latach po wyzwoleniu. Dochodzi tam do konfliktu między nową władzą ludową a miejscową ludnością na tle interpretacji prawa własności. Specyficznie ukształtowani przez warunki historyczne, przyzwyczajeni do izolacji, samowystarczalności i walki z przeciwieństwami, egoistyczni i nieufni górale budują pod przywództwem Haratyka tartak, szkołę i cegielnię. Uważają to wszystko za własność społeczną, ale nie pozwalają korzystać z nich sąsiadom. Władzy ludowej natomiast brakuje czasu oraz umiejętności przekonywania i stosuje zasadę: kto nie z nami, ten przeciw nam, wspartą represjami i więzieniem.

Film będzie dostępny do poniedziałku 25 czerwca godz. 20.00.

24.06, godz. 20.00 Znachor, reż. Michał Waszyński, 1937, 105 min

Rafał Wilczur jest znanym i cenionym chirurgiem. Pewnego dnia opuszcza go żona Beata, zabierając ze sobą także małą córeczkę, Marysię. Zdruzgotany Rafał błądzi ulicami miasta i trafia do podrzędnej knajpy, gdzie zostaje okradziony i pobity, wskutek czego traci pamięć. Nie znając swojej tożsamości, włóczy się od wsi do wsi. Zostaje przygarnięty przez młynarza Prokopa. W całej okolicy szybko zaczyna być znany jako znachor. Jego los odmienia się, kiedy ratuje młodą dziewczynę, ciężko ranną w wypadku motocyklowym. Film powstał na podstawie popularnej książki Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, wydanej w 1937 roku, a w rolach głównych wystąpili Kazimierz Junosza-Stępowski i Elżbieta Barszczewska.

Film będzie dostępny do soboty 27 czerwca godz. 20.00.

Ilustracja: kadr z filmu Znachor, reż. Michał Waszyński, Fototeka FINA