W maju świętujemy urodziny „księcia naturszczyków”! Jan Himilsbach, bo o nim mowa, skończyłby w tym roku 92 lata.

Urodził się w Mińsku Mazowieckim… prawdopodobnie na początku maja 1931 roku, choć dokładna data jego przyjścia na świat nie jest znana – wtedy po prostu obchodził swoje święto. W jego dokumentach widnieje natomiast 31 listopada, czyli dzień, którego nie znajdziemy w żadnym kalendarzu.

Dzieciństwo aktora przypadło na czasy okupacji. Ojca nie znał, matka osierociła go, gdy miał 11 lat. W wieku 16 lat popadł w konflikt z prawem i trafił do więzienia, a później do zakładu poprawczego. Tam zdobył zawód kamieniarza, jednak w dorosłym życiu imał się wielu innych zajęć i prac fizycznych: był rębaczem w kopalni, tragarzem czy palaczem kotłowym na statkach. Po osiedleniu się w Warszawie uczył się w Wojewódzkim Uniwersytecie Marksizmu-Leninizmu i pracował w Zarządzie Stołecznym Związku Miast Polskich. W latach 50. odbył również służbę wojskową.

Mimo licznych zawirowań życiowych, odnalazł w sobie zamiłowanie do literatury i filmu. Zaczął od pisania wierszy, prawdziwy talent objawił jednak w utworach prozatorskich. Jest autorem trzech zbiorów opowiadań, z których niektóre doczekały się ekranizacji (m.in. Monidło, zaadaptowane przez Antoniego Krauzego w 1967 roku). Jako aktor zadebiutował w kultowym Rejsie Marka Piwowskiego z 1970 roku, gdzie zagrał u boku Zdzisława Maklakiewicza, swojego długoletniego ekranowego kompana, a prywatnie bliskiego przyjaciela. Panowie zagrali razem w takich filmach, jak Wniebowzięci (1973), Przyjęcie na dziesięć osób plus trzy (1973), Jak to się robi (1973) czy Brunet wieczorową porą (1976). Przez swoją charakterystyczną aparycję i zachrypnięty głos Himilsbach grał głównie role epizodyczne, ale sprawdzał się również jako scenarzysta. Łącznie, zagrał w niemal 70 filmach i jest autorem lub współautorem 6 scenariuszy.

Wiele informacji z jego życia nadal pozostaje niejasnych, niepotwierdzonych lub jawnie zmyślonych przez niego samego – miał w zwyczaju ubarwianie swojej biografii w wywiadach. Lepiej niż suche fakty, opowiadają o nim znane powszechnie anegdoty, a także sposób, w jaki został zapamiętany. W powszechnej świadomości funkcjonuje przecież jako proletariusz, który swoją szczerością, charyzmą i wrażliwością zdołał zaskarbić sobie przychylność środowiska artystycznego.

Lech Kurpiewski pisał, że „Himilsbach w każdym filmie był właściwie taki sam. Nie tyle grał, co po prostu był. Był sobą. Ten ekranowy Himilsbach niewiele się przecież różnił od tego, którego w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych można było w Warszawie spotkać albo gdzieś na Krakowskim Przedmieściu, albo w Harendzie, «mecie» studentów pobliskiego uniwersytetu, gdzie artysta godzinami przesiadywał i urządzał pijackie happeningi, dokąd często sprowadzał cygańską orkiestrę i gdzie zawsze otaczało go stadko młodych fanów i starych deliryków”.

Zmarł 11 listopada 1988 w wyniku następstw choroby alkoholowej, z którą zmagał się przez wiele lat.

Program

Filmy będą dostępne  do 31 maja godz. 20.00.

Rejs, reż. Marek Piwowski, 65 min, 1970, Polska

Brunet wieczorową porą, reż. Stanisław Bareja, 90 min, 1976, Polska 1976

Trzeba zabić tę miłość, reż. Janusz Morgenstern, 92 min, 1972, Polska

Chleba naszego powszedniego, reż. Janusz Zaorski, 51 min, 1974, Polska

Bez pieniędzy, czyli 24 godziny z życia Jana Himilsbacha, reż. Krzysztof Gradowski, 18 min, 1984, Polska

O cyklu

Cykl Dziś są twoje urodziny pozwala przypomnieć i uhonorować artystów, pełniących różne role przy produkcji filmu. W programie znajdują się produkcje związane z postaciami różnorodnych twórców filmowych, m.in reżyserów, aktorów, scenografów czy kompozytorów.

Partnerem cyklu jest Legalna Kultura.