maj 2021 - FINA

Europeana oraz Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny (FINA) zapraszają do wzięcia udziału w Europeana XX: Subtitle-a-thon Challenge Warsaw. Uczestnicy będą tworzyć napisy do archiwalnych materiałów audiowizualnych znajdujących się na stronie Europeana.eu. Wydarzenie odbędzie się w dniach 12–18 czerwca na stronie www.subtitleathon.eu i będzie prowadzone w języku angielskim z polskim tłumaczeniem. Rejestracja zostanie otwarta 20 maja o 12:00.

Subtitle-a-thon Europeana XX odbędzie się w czterech krajach. Poszczególne odsłony będą organizowane przez: Deutsches Filminstitut & Filmmuseum (Niemcy), The Istituto Luce Cinecittà (Włochy), Netherlands Institute for Sound and Vision – NISV (Holandia) i Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny (Polska). Podczas każdego z nich, ludzie o zaawansowanych kompetencjach językowych będą pracować nad wspólnym zadaniem: stworzeniem i umieszczeniem napisów do udostępnionych fragmentów audiowizualnych pochodzących z różnorodnych europejskich źródeł.

Głównym celem projektu jest międzynarodowa promocja dostępnych na europeana.eu materiałów archiwalnych oraz upowszechnienie dostępu do europejskiego dziedzictwa audiowizualnego. Dodatkowym celem jest popularyzacja europejskich języków narodowych oraz inspirowanie do dyskusji dotyczących wartości języków jako części dziedzictwa kultury europejskiej.

Wydarzenie skierowane jest do młodzieży i dorosłych zainteresowanych dziedzictwem audiowizualnym, językiem i wielojęzycznością, w szczególności tłumaczy, nauczycieli języków obcych, osób uczących się języków obcych (na poziomie C1 i wyższym) oraz studentów kierunków lingwistycznych. Warunkiem koniecznym udziału jest zaawansowana znajomość dwóch lub więcej więcej spośród wymienionych języków: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niderlandzkiego, niemieckiego, polskiego, portugalskiego lub rumuńskiego. Uczestnicy polskiej edycji wydarzenia zostaną zaproszeni do indywidualnej pracy online z użyciem prostego narzędzia do tworzenia i edytowania napisów dostępnego po zalogowaniu na stronie www.subtitleathon.eu w dniach 12–18 czerwca. Wszyscy otrzymają certyfikaty potwierdzające udział. Najbardziej zaangażowani – otrzymają nagrody.

Organizatorem wydarzenia Europeana XX: Subtitle-a-thon Challenge Warsaw jest Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny w ramach projektu Europeana XX: Century of change, którego celem jest upowszechnianie XX-wiecznego dziedzictwa cyfrowego i pokazywanie przemian, które ukształtowały Europę i wciąż wywierają wpływ na naszą rzeczywistość. Na portalu Europeana.eu – platformie udostępniającej archiwa z wielu europejskich kolekcji muzealnych i archiwalnych – można znaleźć przeszło pięćdziesiąt milionów zdigitalizowanych książek, dzieł sztuki i filmów. Polskie zbiory cyfrowe udostępniane do portalu Europeana to ponad trzy miliony książek i manuskryptów, zdjęć i obrazów, rzeźb, nut, filmów i utworów muzycznych pochodzących z kolekcji polskich instytucji, między innymi Biblioteki Narodowej, Federacji Bibliotek Cyfrowych czy właśnie FINY.

Partnerem projektu jest EUNIC – Stowarzyszenie Narodowych Instytutów Kultury Unii Europejskiej. Misją EUNIC jest promocja wartości europejskich, wspieranie kulturowej różnorodności w Unii Europejskiej i poza nią. Działa na takich polach jak sztuka, literatura, edukacja, nauka, dialog międzykulturowy oraz wielojęzyczność.

Wydarzenie Europeana XX: Subtitle-a-thon Challenge Warsaw jest realizowane we współpracy z siedmioma instytucjami będącymi członkami warszawskiego klastra EUNIC:

Więcej informacji o wydarzeniu: www.subtitleathon.eu

***

Zapraszamy również do zapoznania się ze stworzonymi w ramach projektu kolekcjami i historiami ilustrującymi kulturę i zmiany społeczne w Europie w XX wieku:

www.europeana.eu/en/highlights-from-the-20th-century

Więcej informacji o projekcie Europeana XX: https://pro.europeana.eu/project/europeana-xx

Ilustracja: fot. K.W. Gullers, Stiftelsen Nordiska museet, CC BY-NC-ND, kolekcja Europeana

Nagrody będą przyznawane w 5 kategoriach: Najlepsze DVD/Blu-ray (Best DVD/Blu-Ray The Peter Von Bagh Award), Najlepsze wydawnictwo (Best Single Release), Najlepsza Reedycja (Best Rediscovery), Najlepszy Dodatek (Best Bonus), Najlepsza Seria (Best Series) i Najlepszy Box (Best Box-Set).

Festiwal II Cinema Ritrovato organizowany jest od 1986 roku i jego celem jest odkrywanie na nowo rzadkich i mało znanych filmów, ze szczególnym uwzględnieniem początków kinematografii i okresu kina niemego. Wydarzenie organizowane każdego lata przez włoską Cineteca di Bologna jest jednym z największych na świecie festiwali filmów odrestaurowanych cyfrowo. Nieodłącznym elementem festiwalu jest właśnie konkurs Il Cinema Ritrovato DVD Awards.

35. edycja Il Cinema Ritrovato potrwa od 20 do 27 lipca. Więcej o festiwalu na stronie oficjalnej.

Szaleńcy, czyli pierwsza polska superprodukcja

W tym toku FINA zgłosiła do konkursu dwa wydawnictwa Blu-ray: Halkę (reż. Konstanty Meglicki, 1929/1932) i Szaleńców (reż. Leonard Buczkowski, 1928). Oba filmy są dostępne w naszym sklepie w formacie Blu-ray.

Nominowany przez festiwal w Bolonii film Szaleńcy to kolekcjonerskie wydawnictwo FINA. Został on poddany rekonstrukcji cyfrowej i wzbogacony muzyką Stephena Horne’a i Martina Pyne’a. Opowiada o losach trójki przyjaciół – żołnierzy Legionów Polskich. Scenariusz łączy wątek drogi do niepodległości Polski z wątkami miłosnym i komediowym, zaś akcja filmu rozciąga się od wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej z Krakowa w 1914 roku aż do starć wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku.

Film był udanym debiutem Leonarda Buczkowskiego, reżysera m.in. Zakazanych piosenek (1946) czy Przygody na Mariensztacie (1953). Nazywany jest też „pierwszą polską superprodukcją”. Zdjęcia zrealizowano w atelier wytwórni Diana-Film w Poznaniu, we dworze w Starołęce, a przede wszystkim na poligonie w Biedrusku, gdzie w monumentalnych scenach batalistycznych wzięły udział liczne wojska, wśród nich 57 Pułk Piechoty i 7 Dywizjon Artylerii Konnej, przydając obrazowi autentyczności.

Obraz dotychczas znany był w niekompletnej wersji, a przetrwał jedynie dzięki dystrybucji za granicą. Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny przeprowadziła digitalizację zachowanych taśm łatwopalnych (nitro) i rekonstrukcję cyfrową w rozdzielczości 4K. Szaleńcy powrócili z muzyką Stephena Horne’a, jednego z najsłynniejszych współczesnych twórców muzyki do filmów niemych, stworzonej we współpracy z Martinem Pyne’em.

Wydawnictwo dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022. | Pamięć filmu. Cud nad Wisłą i inne wydarzenia historyczne w zasobach FINA.

Obok oryginalnych eksponatów na wystawie pojawiają się multimedia oraz obiekty zapraszające do interakcji, dzięki czemu zwiedzający może poczuć się jak łodzianin z początków XX wieku. Specjalnie na nową wystawę zostały zrekonstruowane aparaty, wynalazki i zabawki optyczne. Wrzuć żeton do orchestrionu i posłuchaj melodii, którą gra najbardziej niezwykła szafa grająca na świecie! Spójrz przez wizjer fotoplastykonu i zobacz, jak wygląda świat w 3D…

Podczas zwiedzania wystawy można także zobaczyć zabawki optyczne i inne wynalazki, wyprzedzające w czasie kinematograf braci Lumière. Poczujecie się niczym łodzianie u zarania XX wieku, stykając się z takimi urządzeniami jak kinetoskop, mutoskop, latarnia magiczna oraz fotoplastikon. Wsłuchacie się w historię braci Krzemińskich – pierwszych kiniarzy na ziemiach polskich. Zostaną zaprezentowane także prekursorskie kina na mapie Łodzi filmowej, w tym również miejsca, których repertuar wykraczał poza projekcje filmów oraz kolekcje przedmiotów z tych lokali: afisze, zdjęcia, ulotki, programy, pocztówki. Coś dla siebie znajdą również miłośnicy technologii filmowej. W swoich zbiorach muzeum ma przedwojenne kamery z całego świata. Wśród nich znalazły się: amerykańska Pathex (16mm), niemiecka Siemens model B (16mm) i austriacka Eumig (8mm).

Historia kina na Ziemi Obiecanej

W części wystawy, która została otwarta jako pierwsza, prezentowane są także początki kina na ziemi łódzkiej oraz prekursorów branży kinowej. Nie brakuje kamer i projektorów z czasów dwudziestolecia międzywojennego. W zabytkowych salach Pałacu Scheiblerów, w którym znajduje się Muzeum Kinematografii, splata się historia Łodzi włókienniczej i filmowej. Wnętrza fabrykanckiej rezydencji posłużyły za plany filmowe wielu widowisk i seriali zrealizowanych w Łodzi. Jakich? Przyjdź i przekonaj się sam!

Kilka spośród atrakcji pierwszej części wystawy, na które chcemy zwrócić szczególną Państwa uwagę – mówi dyrektor muzeum Marzena Bomanowska – to: projekcja fragmentów „Ziemi obiecanej” w reżyserii Aleksandra Hertza i Zbigniewa Gniazdowskiego. Przez lata uważano, że nakręcony w 1927 roku film, nie zachował się. Na jego ślad wpadli w 2002 roku Kamil Stepan i Jerzy Maśnicki, kiedy przeczesywali zbiory Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie w poszukiwaniu przedwojennych polskich filmów. Sprowadzenie ocalałych niespełna piętnastu minut filmu trwało aż 12 lat. Dzięki uprzejmości Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego sceny z udziałem Kazimierza Junoszy-Stępowskiego, Jadwigi Smosarskiej (Anna Kurowska) czy Ludwika Solskiego będzie można obejrzeć na ekspozycji.

We wrześniu kolejna część wystawy

Druga część wystawy stałej zostanie otwarta we wrześniu 2021 roku. Zobaczymy na niej łódzki przemysł filmowy, w którym powstały najważniejsze polskie filmy, takie jak Kanał Andrzeja Wajdy (1956), Sanatorium pod Klepsydrą Wojciecha Hasa (1973), Amator (1979) i Przypadek (1981) Krzysztofa Kieślowskiego oraz kasowe fenomeny: Krzyżacy Aleksandra Forda (1960) czy Potop Jerzego Hoffmana (1964). Wśród łódzkich produkcji specjalne miejsce zajmują działa nagrodzone Oscarem: Tango Zbigniewa Rybczyńskiego (1980) oraz Piotruś i wilk Suzie Templeton (2006) czy Ida Pawła Pawlikowskiego (2013).

W hołdzie ludziom kina

Żaden z wielkich filmów nie powstałby, gdyby nie setki specjalistów z różnych dziedzin. Operatorzy, reżyserzy, scenarzyści i aktorzy stanowią część ekipy każdego filmu czy serialu. Wspomagają ich przedstawiciele zawodów często pomijanych w historii kina, takich jak scenografowie, pirotechnicy, dźwiękowcy, kaskaderzy oraz projektanci kostiumów. Podczas wystawy zobaczymy narzędzia ich codziennej pracy: stacyjkę do wybuchów, czerep kaskaderski, przedmioty wchodzące w skład warsztatu imitatora dźwięków. Nie zabraknie kostiumów, rekwizytów i planów scenograficznych z najważniejszych widowisk w polskim kinie zrealizowanych w Łodzi.

Przedstawione zostaną także kulisy powstania eksperymentalnych filmów ze Studia Małych Form Filmowych Se-Ma-For oraz Wytwórni Filmów Oświatowych. Kreatywność ich twórców zaskakuje do dzisiaj.

Więcej informacji o wystawie dostępnych na stronie Muzeum Kinematografii.

Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny jest partnerem wystawy.

fot. materiały Muzeum Kinematografii