Każdy pokaz filmowy poprzedzony będzie krótką prelekcją multimedialną, poświęconą wyświetlanemu filmowi i jego polskiemu opracowaniu. Cykl pokazów filmowych odbędzie się w kinie Iluzjon, przy ul. Narbutta 50A.

Zajęcia współorganizowane są we współpracy z Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym.

Celem projektu jest promocja badań naukowych polegająca na popularyzacji wiedzy o polskim tłumaczeniu filmowych w okresie 1921-1939. Badania były prowadzone w trakcie kwerendy w archiwum audiowizualnym FINA od roku 2018. Filmy były badane pod kątem ich polskiego tłumaczenia.

Trzon repertuaru stanowić będą filmy przebadane w FINA pod kątem ich polskiego tłumaczenia. Przegląd ma służyć zaprezentowaniu różnorodności opracowań tłumaczeniowych w tym okresie i pokazać ich rozwój w czasie w naszym kraju. Prezentowane filmy mają napisy międzykadrowe, tzw. tablice (do roku 1930) lub napisy dolne (z kolejnych lat), a trzy z nich opracowano z polskim dubbingiem.

Ważne informacje

Wydarzenie odbywać się będzie raz w tygodniu, w czwartek, w godzinach 17-18.30, przez cały semestr letni. Uczestnicy OGUNu z UW będą zobowiązani do zakupu karnetu w cenie 100 zł (poprzez stronę kina Iluzjon) za cały, semestralny przegląd.

Pokazy będą miały charakter ogólnodostępny. Oprócz studentów UW wybierających przegląd jako OGUN oraz studentów lingwistyki stosowanej z IKSI WLS, uczestniczących w zajęciach fakultatywnych, na projekcję będą mogli przyjść pozostali zainteresowani z szerokiej rzeszy odbiorców niebędących pracownikami naukowymi ani studentami. Dla nich będzie możliwość zakupu biletu w kasie przed każdym seansem.

Koordynatorką projektu jest dr Elżbieta Plewa z wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytet Warszawski

Program

Zasady bezpieczeństwa związane z zagrożeniem epidemicznym:

Drodzy Widzowie,

dokładamy wszelkich starań, aby podczas pobytu w kinie zapewnić Wam bezpieczeństwo, dlatego prosimy o przestrzeganie następujących zasad:

1. Po wejściu do kina prosimy o dezynfekcję rąk. Płyny dezynfekujące są dostępne w widocznych miejscach w przestrzeni kina.

2. Na terenie kina, zarówno w foyer, jak i podczas seansu należy zakrywać usta i nos maseczką.

3. W trakcie oczekiwania w kolejce do kasy biletowej oraz podczas wchodzenia do sali kinowej prosimy o zachowanie dwumetrowego dystansu.

4. Prosimy o ograniczenie przebywania w przestrzeni foyer kina.

5. Miejsca sprzedawane są według nowych wytycznych covidowych. Koncerty oraz seanse filmowe mogą odbywać się przy pełnej widowni, pod warunkiem okazania unijnego cyfrowego zaświadczenia Covid lub zaświadczenia o szczepieniu, o wyniku testu i o powrocie do zdrowia w związku z Covid-19 . Osoby, które nie okażą paszportu covidowego mogą zapełnić jedynie 30% miejsc w sali a po wyczerpaniu tego limitu niestety nie zostaną wpuszczone.

6. Prosimy o ile to możliwe o naprzemienne zajmowanie miejsc, z zachowaniem minimum jednego miejsca odstępu między nimi. Wyjątkiem jest wspólne wyjście do kina widza z dzieckiem poniżej 13. roku życia, widza z osobą o orzeczeniu o niepełnosprawności, osobą z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego lub osobą, która ze względu na stan zdrowia nie może poruszać się samodzielnie oraz osób wspólnie zamieszkujących lub pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.

7. Prosimy, aby w miarę możliwości dokonywać rezerwacji i zakupu biletów online, a w przypadku dokonywania transakcji w Kasie biletowej kina, płacić kartą.

8. Widzów, którzy mieli kontakt z osobą zakażoną lub mają objawy jakiejkolwiek infekcji, prosimy o pozostanie w domu.

W trosce o bezpieczeństwo Widzów:

1. Dezynfekujemy przestrzenie wspólne oraz salę kinową po każdym seansie.

2. Po każdym seansie dokładnie wietrzymy salę kinową.

3. Obsługa korzysta z maseczek i została dokładnie poinformowana o obowiązujących obecnie zasadach bezpieczeństwa.

4. Pracownicy z jakimikolwiek objawami infekcji nie przychodzą do pracy.

Z rządowymi zaleceniami dotyczącymi funkcjonowania kin można zapoznać się tutaj. Ze szczegółowymi zapisami regulaminu Kina Iluzjon wprowadzonymi w związku z pandemią COVID-19 można zapoznać się tutaj.

19 stycznia 2022 roku mija setna rocznica urodzin Jerzego Kawalerowicza – jednego z mistrzów polskiego kina i najważniejszych postaci środowiska filmowego, reżysera, scenarzysty, szefa Zespołu Filmowego „Kadr”, prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Słusznie nazywany największym stylistą polskiego kina i wirtuozem kamery należał do twórców dbających o wizualną formę swoich filmów, nie bał się artystycznych eksperymentów, bo, jak sam podkreślał, najważniejsze, by nie powtarzać siebie.

Wyrafinowany adaptator, rekonstruktor światów zaginionych, artysta pokazujący, jak działają mechanizmy wielkiej Historii, jak i opowiadający kameralne, ludzkie historie o miłości i samotności – wszystkie te twarze Jerzego Kawalerowicza przybliży jubileuszowa retrospektywa.

W ramach przeglądu pokażemy zarówno najgłośniejsze, najważniejsze, nagradzane w kraju i zagranicą filmy reżysera, jak Pociąg, Matka Joanna od Aniołów, Faraon, Śmierć prezydenta czy Austeria, jak i mniej znane, m.in. Gromadę, Celulozę, Grę czy Prawdziwy koniec wielkiej wojny.

Program

Pełna informacja o seansach w Kinie Iluzjon znajduje się na stronie kina.

 

Austeria,  reż. Jerzy Kawalerowicz, 105 min., 1982, Polska

Galicja, lato 1914 roku. W prowadzonej przez starego Taga tytułowej karczmie pierwszej wojennej nocy krzyżują się drogi wielu ludzi, głównie żydowskich uciekinierów z miasta, od zasymilowanej burżuazji po chasydów. Ci ostatni, pogrążeni w religijnych rytuałach i tańcu, nie zdają sobie sprawy z powagi sytuacji. Świadomy nadciągającej katastrofy jest za to Tag, filozof, religijny, ale i sceptyczny nieco Żyd, który często wadzi się z Bogiem – teraz przeczuwa, że cena za bycie narodem wybranym będzie wysoka.

Arcydzieło polskiego kina, zdobywca Złotych Lwów 9. FPFF. Znakomita adaptacja powieści Juliana Stryjkowskiego zrealizowana przy udziale autora. Opowieść o żydowskiej Atlantydzie snuta z pozycji świadka Holokaustu, z wizyjnymi zdjęcia Zygmunta Samosiuka, znakomitą kreacją Franciszka Pieczki i symboliczną, finałową scena krwawej kąpieli jako zapowiedzią nadciągającej Zagłady.

 

Celuloza, reż. Jerzy Kawalerowicz, 124 min., 1953, Polska

Fabułę filmu stanowią wspomnienia Szczęsnego, który w rozmowie ze spotkaną przypadkowo działaczką komunistyczną, opowiada historię swojego życia. Urodził się w małej wiosce, gdzie wraz z rodziną żył w straszliwej nędzy. W poszukiwaniu pracy wywędrował z ojcem do Włocławka, gdzie obaj zatrudnili się w fabryce papieru. Tu zetknął się po raz pierwszy z działalnością związkową i polityczną, ze zorganizowanym ruchem robotniczym. Na życzenie ojca wyruszył w poszukiwaniu pracy do Warszawy, gdzie przez jakiś czas terminował u stolarza. Odbył też służbę wojskową. Wszędzie gdzie się znajdował dostrzegał straszliwe różnice klasowe i niesprawiedliwość społeczną. Bogactwo warstw posiadających i nędzę oraz bezrobocie klasy pracującej. Postanowił podjąć walkę przeciwko niesprawiedliwości i został komunistą.

 

Cień, reż. Jerzy Kawalerowicz, 94 min., 1956, Polska

Dwoje młodych ludzi zauważa, że z pędzącego pociągu skacze człowiek. Mężczyzna odnosi poważne obrażenia i umiera po przewiezieniu do szpitala. Ustalenie tożsamości ofiary jest trudne, ponieważ zmarły nie miał przy sobie żadnych dokumentów, a jego twarz została całkowicie zmasakrowana. Prowadzący śledztwo milicjanci, lekarz oraz sekretarz partii starają się odtworzyć życiorys mężczyzny. Tajemnicza sytuacja skłania bohaterów filmu do opowiedzenia o trzech zagadkowych zdarzeniach z przeszłości.

Oparty na opowiadaniu Aleksandra Ścibora-Rylskiego Cień jest obrazem sensacyjnym, rozgrywającym się między innymi w czasie okupacji i zaraz po wojnie. Krytycy uznali, że dla Jerzego Kawalerowicza film był przede wszystkim ćwiczeniem realizacyjnym, pozwalał bowiem rozwinąć reżyserowi narrację z subiektywnego punktu widzenia bohaterów. Cień charakteryzuje się drobiazgowo przemyślaną formą – na szczególną uwagę zasługują w nim zdjęcia Jerzego Lipmana.

 

Gra, reż. Jerzy Kwalerowicz, 91 min., 1968, Polska

Warszawa lat 60. XX wieku. Ona to architektka, on – urzędnik wysokiego szczebla. Po 12 latach wspólnego życia ich małżeństwo przeżywa głęboki kryzys, nie potrafią już porozumiewać się inaczej, jak tylko prowadząc ową tytułową grę pozorów i pustych rytuałów, podszytą prowokacją i dwuznacznymi sugestiami. Powinni się rozstać, ale wciąż pozostają razem…

Kameralna, współczesna opowieść podejmująca jeden z kluczowych dla kina Jerzego Kawalerowicza temat relacji między mężczyzną a kobietą. Formalnie wyrafinowany – z zaskakującymi ruchami kamery, niechronologiczną narracją – film potwierdzający status reżysera jako jednego z największych stylistów polskiego kina i twórcy wciąż poszukującego nowych artystycznych rozwiązań. Ostatnie wspólne dzieło Kawalerowicza i Lucyny Winnickiej, jego ówczesnej żony i muzy.

 

Gromada, reż. Jerzy Kawalerowicz, Kazimierz Sumerski, 105 min., Polska

Mało znany, socrealistyczny debiut Jerzego Kawalerowicza. We wsi Mostowice trwa budowa nowego młyna, która interesom kułaka Jana Zielińskiego. Egoistyczny młynarz razem ze szwagrem i kilkoma innymi kułakami próbuje sabotować inwestycję. Chłopi zmuszeni są do mobilizacji…

Zrealizowany w okresie stalinizmu „produkcyjniak” nosi wszelkie cechy kina socrealistycznego – w czarno-biały sposób przedstawia walkę postępowych chłopów z karykaturalnie ukazanymi kułakami. Film był jednak szkodzi miło wspominany przez samego Kawalerowicza, który mówił później, że realizując Gromadę mógł przećwiczyć swoją „wyobraźnię emocjonalno-plastyczną”. Czy w socrealistycznym filmie można znaleźć cechy późniejszych filmów Kawalerowicza? Warto przekonać się samemu.

 

Faraon, reż. Jerzy Kawalerowicz, 151 min., 1965, Polska

Egipt epoki Ramesydów. Nowy faraon Ramzes XIII chce reformować państwo i budować jego potęgę kosztem kapłanów, którzy – na czele z potężnym Herhorem – za rządów poprzedniego władcy zyskali ogromne wpływy. Młodość – idealistyczna i niecierpliwa – w konfrontacji ze sceptyczną i mądrą dojrzałością przeciwnika, posiadającego bogactwa i stanowiącą silną broń wiedzę, skazana jest jednak na nieuchronną klęskę.

Znakomita adaptacja powieści Bolesława Prusa, w której uniwersalna opowieść o mechanizmach i dylematach władzy łączy się z wyjątkową wizualną formą. Oryginalne, autorskie kino Jerzego Kawalerowicza (w twórczym duecie z operatorem Jerzym Wójcikiem), docenione zostało zarówno przez rodzimą widownię ( Złota Kaczka 1967 dla najlepszego filmu) jak i amerykańskich akademików (nominacja do Oscara w kategorii filmu nieanglojęzycznego), sukces komercyjny i artystyczny.

 

Matka Joanna od Aniołów, reż. Jerzy Kawalerowicz, 119 min., 1960, Polska

XVIII-wieczna Smoleńszczyzna. Do tutejszego klasztoru urszulanek przybywa ojciec Suryn, jezuita i egzorcysta, który ma pomóc siostrom, a zwłaszcza ich przeoryszy, matce Joannie, uwolnić się spod władzy demonów. Wspólne rozmowy zbliżają oboje i wkrótce zakonnik staje w obliczu nieznanego sobie dotąd uczucia…

Autorska adaptacja opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza wykorzystującego słynny motyw „diabłów z Loudun”. Wyrafinowana formalnie, oparta na symbolice czerni i bieli uniwersalna opowieść o konflikcie wiary i uczucia, buncie jednostki przeciw narzuconym ograniczeniom, a przede wszystkim miłości niemożliwej, stanowiącej jeden z lejtmotywów twórczości reżysera. Nagrodzone m.in. Srebrną Palmą w Cannes, wpisywane w aktualny kontekst polityczny dzieło twórczego duetu Kawalerowicza i autora zdjęć Jerzego Wójcika, ze wspaniałą kreacją Lucyny Winnickiej w roli tytułowej.

 

Pociąg, reż. Jerzy Kawalerowicz, 97 min., 1959, Polska

Polska końca lat 50. XX w. W przedziale sypialnym nocnego pociągu na Hel los styka ze sobą meteorolożkę Martę i lekarza Andrzeja. Pomiędzy parą nieznajomych zaczyna się gra emocji – od wzajemnej niechęci do pozbawionej perspektyw bliskości. A w tle pozostali pasażerowie: znudzona małżonkiem kokietka, walczący z bezsennością były więzień kacetu, jadące na pielgrzymkę stare kobiety… Monotonię podróży zakłóca informacja, że w pociągu znajduje się morderca…

Inspirowane osobistą przygodą reżysera, wykorzystujące elementy thrillera i melodramatu kameralne studium psychologiczne, ale też zbiorowy portret Polaków końca lat 50. Znakomita aktorsko opowieść o samotności i miłości niemożliwej, której melancholijny nastrój współtworzy muzyka, zwłaszcza balladowa wokaliza Wandy Warskiej stanowiąca motyw przewodni filmu.

 

Pod gwiazdą frygijską, reż. Jerzy Kawalerowicz, 112 min., 1954, Polska

Druga część  Celulozy opowiada dalsze losy Szczęsnego.

Na akcję składa się kilka epizodów walk komunistów z reżimem sanacyjnym, m. in. uruchomienie tajnej drukarni, zdemaskowanie prowokatora (którego samowolnie zabija Szczęsny) i wreszcie wielkie manifestacje uliczne zakończone starciem strajkujących robotników z atakującą brygady policją. Drugi równoległy wątek stanowią dzieje miłości Szczęsnego i działaczki partyjnej Madzi. Szczęsny, któremu grozi aresztowanie, wyjeżdża do Hiszpanii, by wziąć udział w wojnie domowej.

Obie części tej wielkiej proletariackiej epopei zrealizowane zostały w duchu włoskiego neorealizmu i odnaleźć tu można wiele ciekawych i przekonujących sekwencji. Propagandowa wymowa filmu zdecydowanie przesłania jednak jego walory artystyczne.

 

Prawdziwy koniec wielkiej wojny, reż. Jerzy Kawalerowicz, 88 min., 1957, Francja

Bohaterem filmu jest Juliusz przed wojną uznany architekt, po wojnie – człowiek okaleczony psychicznie i zamknięty w sobie. Żona mężczyzny, Róża jest zmęczona życiem z wyobcowanym mężem i zaczyna spotykać się ze znajomym z pracy. Czy małżeństwu uda się przetrwać kryzys?

Prawdziwy koniec wielkiej wojny jest ekspresyjnym dramatem psychologicznym znacznie różniącym się od późniejszych, bardziej ascetycznych dzieł Kawalerowicza. W tytule filmu pobrzmiewa gorzka ironia, bowiem zakończenie wojny nie oznacza wcale końca koszmaru dla straumatyzowanego bohatera, który nie jest w stanie funkcjonować w normalnej rzeczywistości. Jego stan emocjonalny oddawany jest za pomocą rozmaitych technik wizualnych – na przykład dynamicznej, subiektywnej kamery. Przyjęty bez entuzjazmu przez krytyków wydaje się dziś jednym z najbardziej niedocenionych dzieł Kawalerowicza.

 

Śmierć prezydenta, reż. Jerzy Kawalerowicz, 137 min., 1977, Polska

Początki II RP. Gabriel Narutowicz wraca po latach emigracji do kraju i decyduje się startować w wyborach na prezydenta. 9 grudnia 1922 roku Zgromadzenie Narodowe po raz pierwszy w historii II RP ma dokonać wyboru głowy państwa: w sejmowych kuluarach toczą się rozmowy, zawiązują koalicje, liczone są głosy. Ostatecznie, w piątej turze, prezydentem zostaje Narutowicz. Jego elekcja wywołuje gwałtowny sprzeciw środowisk prawicowo-nacjonalistycznych…

Śmierć prezydenta jest niemal paradokumentalną rekonstrukcją wyborów prezydenckich oraz krótkiej prezydentury Narutowicza. Aby przedstawiać polityczne wydarzenia w porywający sposób, Kawalerowicz stosuje rozmaite chwyty audiowizualne – posługuje się dynamiczną kamerą, wygrywa napięcia między bohaterami i przeplata akcję scenami z przesłuchania Niewiadomskiego, mordercy Narutowicza. Jak pisała po premierze Ewa Nurczyńska: Film zachwyca bogactwem rekonstrukcji i inscenizacji scen kameralnych i zbiorowych, których przebieg posiada swe autentyczne, historyczne pierwowzory.

Stan wojenny przerwał naturalny proces rozwojowy polskiej kultury, a jego skutki trwały znacznie dłużej niż on sam. Dyskusja na temat skutków stanu wojennego budzi do dziś spory, które zapewne nie skończą się szybko, a konferencja ma na celu zaprezentowanie wystąpień ekspertów o losach filmowców, o filmach, których produkcję przerwano, o tych, które powstały wtedy i o późniejszych realizacjach na ten temat.

Konferencja oraz przegląd filmów online w portalu Ninateka.pl, Kino polskie wobec stanu wojennego, zostały pomyślane jako rocznicowe wobec tamtego wydarzenia, które dla kina, ale też dla wielu twórców z innych dziedzin, stanowiło traumę, przełom, niekiedy czas straconych szans i regres.

Czas i miejsce

9 grudnia 2021

Siedziba Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego, ul. Wałbrzyska 3/5, Warszawa

Program

godz. 10.00–10.30 Piotr Kletowski, Obraz stanu wojennego w kinie polskim i światowym. Omówienie zjawiska na wybranych przykładach

godz. 10.30–11.00 Grzegorz Majchrzak, Obraz stanu wojennego w „Ostatnim promie” i „80 milionach”

godz. 11.00–11.30 Spotkanie z twórcą Waldemarem Krzystkiem

godz. 11.30–12.00 Pytania do referatów, dyskusja

 

godz. 11.30–12.00 Pytania do referatów, dyskusja

 

godz. 12.00–13.00 Przerwa

 

godz. 13.00–13.30 Mateusz Werner Kino stanu wojennego – w kręgu dyskursu władzy

godz. 13.30–14.00 Natasza Korczarowska-Różycka Zezowate szczęście obywatela Jana B. Stan wojenny pomiędzy tragedią i farsą w filmach „Mniejsze zło” i „Obywatel”

godz. 14.00–14.30 Michał Przeperski „Żeby nie było śladów”. Stan wojenny w kinie po blisko 40 latach

godz. 14.30–15.00 Pytania do referatów, dyskusja

 

godz. 15.00–15.30 Przerwa w obradach

 

godz. 15.30–16.30 Debata Stan wojenny – w polskim filmie Maria Dłużewska, Antoni Dudek, Waldemar Krzystek, Robert Kostro,
godz. 16.30–17.00 Pytania do uczestników debaty
godz. 17.00–17.15 Podsumowanie konferencji, pożegnanie

 

Moderator: Mikołaj Mirowski, redaktor naczelny kwartalnika „Pleograf”

Zasady wstępu: Wstęp na konferencję jest bezpłatny, liczba miejsc ograniczona (60).

Call for papers

Kwartalnik „Pleograf” przygotowuje również numer o kinie stanu wojennego, do którego trwa jeszcze nabór. Czy uprawnione jest posługiwanie się terminem „kino stanu wojennego”? Na to i na inne pytania pytania będzie można szukać odpowiedzi w czwartym numerze „Pleografu”. Propozycje tekstów można wysyłać do 1 grudnia.

Filmy o stanie wojennym w Ninatece

W terminie od 2 do 13 grudnia  w ramach działań online przygotowaliśmy przegląd filmów dot. stanu wojennego w portalu ninateka.pl. Filmy udostępnione zostaną na 48 godzin, zaś 13 grudnia w rocznice zapraszamy o godz. 20.00 na specjalny pokaz filmu Autsajder w reżyserii Adama Sikory.

 

Program pokazu

2–4.12 Czas nadziei, reż. Roman Wionczek,  96 min., 1986, Polska

3–5.12 Śmierć jak kromka chleba, reż. Kazimierz Kutz, 116 min, 1995, Polska

4–6.12 Rozmowy kontrolowane, reż. Sylwester Chęciński, 93 min., 1991, Polska

5–7.12 Wigilia ’81, reż. Leszek Wosiewicz, 53 min., 1982, Polska

6–8.12 Stan wewnętrzny, reż. Krzysztof Tchórzewski, 84 min., 1983, Polska

7–9.12 Bez końca, reż. Krzysztof Kieślowski, 103 min., 1984, Polska

8–10.12 Wyszedłem po słońce…., reż. Ryszard Romanowski, 30 min, 1996, Polska

9–11.12 Ostatni prom, reż. Waldemar Krzystek, 88 min., 1989, Polska

10-12.12  Mniejsze zło, reż. Janusz Morgenstern, 110 min., 2009, Polska

13.12 Autsajder, reż. Adam Sikora, 93 min. 2018, Polska

 

Patronat

 

Spotkanie odbywa się pod patronatem kwartalnika historyczno-filmowego „Pleograf”

 

  

 

Sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022.

 

 

Ilustracja: fotos z filmu Ostatni Prom, reż. W. Krzystek, fot. Renata Pajchel, Fototeka FINA

W czwartek 30 września  odbędzie się konferencja prasowa z udziałem przedstawicieli FINA. Na ten sam dzień zaplanowano również Wieczór z Filmoteką Narodową na Rivierze, obejmujący recital Ewy Dałkowskiej i pokaz archiwalnych filmów z muzyką na żywo.

Piątek 1 października poświęcony zostanie procesowi archiwizacji i digitalizacji. W programie konferencja pod tytułem Narodowe archiwa: digitalizacja, udostępnianie a co potem?. W panelu wezmą udział naczelny dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, dyr. Archiwum IPN Marzena Kruk, dyr. Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak,  Anna Ferens (TVP), dyr. Festiwalu Filmowego Batumi Gruzja, goście festiwalu NNW z Węgier, Maciej Drygas – reżyser i dokumentalista. Spotkanie poprowadzi Paweł Śmietanka, pełnomocnik dyrektora FINA ds. digitalizacji i rekonstrukcji. Start o godz. 11.00.

W sobotę, 2 października, podczas gali zamknięcia, dyrektor FINA Robert Kaczmarek wręczy jedną z festiwalowych  nagród.

FINA jest w tym roku również organizatorem kina plenerowego. W ramach tego cyklu filmy ze zbiorów Filmoteki Narodowej wyświetlane będą na placu Grunwaldzkim przez cały czas trwania festiwalu.

Repertuar kina plenerowego

Plac Grunwaldzki

 

29.09, godz. 16.00 Sztandar wolności, reż. Ryszard Ordyński, 82 min., 1935, Polska

Fabularyzowany dokumentalny z 1935 roku ukazujący drogę do niepodległości oraz rozwój odrodzonej Polski. Kompilacja autentycznych zapisów filmowych z czasów walk i późniejszych.  Ta wielka „epopeja czynu polskiego” przedstawia dzieje walk o niepodległość od roku 1905. Przypomina żołnierzy Legionów, ich bohaterskie zmagania na frontach wojennych i gehennę w obozach jenieckich. Film ukazuje moment odzyskania niepodległości, przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego, najważniejsze wydarzenia w czasie wojny polsko-bolszewickiej, a potem  budowę nowego państwa polskiego.

 

29.09, godz. 17.30 Rok 1863, reż. Edward Puchalski, 111 min., 1922, Polska

Ekranizacja Wiernej rzeki Żeromskiego – historia miłosna z Powstaniem Styczniowym w tle.

30.09, godz. 13.00 Polonia Restituta, 52 min., 1928, Polska

Niemy film dokumentalny wykonany na początku 1928 roku. To kompilacja ujęć dokumentalnych zarejestrowanych w czasie walk niepodległościowych i Bitwy Warszawskiej.

 

30.09, godz. 16.30 Zew morza, reż. Henryk Szaro, 119 min., 1927, Polska

W filmie pojawia efektowna scena, w której widać rodzącą się Gdynię z lotu ptaka. Film wychwala potęgę i sprawność polskiej marynarki wojennej. W 2013 roku został zrekonstruowany cyfrowo na podstawie dwóch odnalezionych kopii.

 

1.10, godz. 10.30 Księżna Łowicka, reż. Mieczysław Krawicz, Janusz Warnecki, 89 min., 1932, Polska

Historia miłosna, ale tym razem w czasach Powstania Listopadowego. Film został zrealizowany z okazji setnej rocznicy wybuchu powstania listopadowego (1830-1831). Polski film historyczny z 1932 roku, zrealizowany według powieści Wacława Gąsiorowskiego o tym samym tytule z 1908 roku. Alternatywny tytuł Noc listopadowa. Pierwszy polski film kostiumowy na wielką skalę, jeden z pierwszych polskich stuprocentowców (dźwięk).

 

1.10, godz. 19.00 Ada! To nie wypada! reż. Konrad Tom, 87 min. 1936, Polska

Ziemianin Dziewanowski z przyjacielem hrabią Orzelskim postanawiają, że ich dzieci, Ada i Fred, się pobiorą. Hrabia Orzelski w zastępstwie syna odwiedza Adę na pensji, a ta bierze go za kandydata do swej ręki i celowo robi na nim jak najgorsze wrażenie. Na jednej z lekcji muzyki na pensji Ada demaskuje Bemola, nauczyciela oszusta. W tajemnicy przed wszystkimi Bemol uczy Adę swojej operetki Fijołek. Przez przypadek w dniu premiery operetki Ada zastępuje primadonnę. Na widowni jest obecny Fred, który zakochuje się w młodej śpiewaczce. Po przedstawieniu na zabawie, na którą Fred porwał dziewczynę, Ada zaczyna odwzajemniać jego uczucie. Fred zawiadamia ojca, że nie ożeni się z Adą, bo zakochał się w primadonnie z operetki. Zabiera Dziewanowskiego do teatru, by pokazać mu ukochaną. Wychodzi na jaw, że to właśnie Ada jest ukochaną Freda. Nic już nie stoi na przeszkodzie dawno zaplanowanemu małżeństwu młodych.

 

2.10, godz. 16.00 Jadzia, reż. Mieczysław Krawicz, 91 min., 1936, Polska

Jadzia Maliczówna jest córką szefa małego zakładu produkującego sprzęt sportowy. Maliczowie stają się poważną konkurencją dla firmy Oksza – największego składu sportowego w mieście. Prezesowa Oksza całą nadzieję pokłada w synu Janie, który po powrocie z zagranicy ma postawić firmę na nogi. Jan udaje się do słynnej tenisistki Jędruszewskiej, by nakłonić ją do korzystania ze swych rakiet. Spotyka tam Jadzię Maliczównę i przypadkowo bierze ją za znaną tenisistkę, co prowadzi do szeregu zabawnych nieporozumień.

Wydarzenie specjalne

1.10, godz.10.30 Narodowe archiwa: digitalizacja, udostępnianie a co potem?

Klub Marynarki Wojennej „Riwiera”, Sala Kolumnowa, ul. Zawiszy Czarnego 1

W panelu wezmą udział naczelny dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, dyr. Archiwum IPN Marzena Kruk, dyr. Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak,  Anna Ferens (TVP), dyr. Festiwalu Filmowego Batumi Gruzja, goście festiwalu NNW z Węgier, Maciej Drygas – reżyser i dokumentalista. Spotkanie poprowadzi Paweł Śmietanka, pełnomocnik dyrektora FINA ds. digitalizacji i rekonstrukcji.

 

Ilustracja: kadr z filmu Polonia Restituta

 

25 sierpnia, w środę o godzinie 19.00, zapraszamy na Wałbrzyską 3/5 na pokaz filmu „Jeszcze tylko ten las” Jana Łomnickiego a następnie o 20.30 na debatę „Holokaust w polskim kinie współczesnym” z udziałem: Mateusza Wernera, Hanny Węgrzynek, Katarzyny Mąki-Malatyńskiej i Mikołaja Mirowskiego. Wstęp bezpłatny, obowiązują zapisy.

 

W debacie wezmą udział goście: Mateusz Werner, filozof kultury, eseista i krytyk filmowy, Hanna Węgrzynek, wicedyrektor Muzeum Getta Warszawskiego, autorka publikacji o tematyce dziejów Żydów w Polsce, Mikołaj Mirowski, historyk, publicysta, redaktor naczelny „Pleografu” i Katarzyna Mąka-Malatyńska, filmoznawczyni, wykładowca w Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, autorka książki Widok z tej strony. Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie. Transmisja debaty odbędzie się na żywo o godzinie 20:30 na portalu Ninateka.pl.

Jeszcze tylko ten las, reż. Jan Łomnicki, 1991, 86 min.

Warszawa, 1942 rok, czasy niemieckiej okupacji i warszawskiego getta. Starsza kobieta, Kulgawcowa (obsypana za tę rolę nagrodami Ryszarda Hanin), która przed wojną była praczką w domu inteligenckiej rodziny żydowskiej, ryzykując życiem, podejmuje się za pieniądze wyprowadzić nastoletnią córkę swojej byłej pracodawczyni z getta i odstawić ją do bezpiecznego schronienia na wsi. Następnego dnia po tym, jak udaje im się wydostać na stronę aryjską, w pociągu wiozącym je na wieś, trafiają na szmalcownika, który domaga się pieniędzy. Wtedy z opałów ratuje je młody mężczyzna. Dalej Kulgawcowa i Rutka idą pieszo; są już blisko miejsca przeznaczenia, od którego dzieli je tylko tytułowy las, gdy trafiają na niemiecki patrol. Jak zachowa się nie ukrywająca obecnie niechęci do Żydów kobieta, kiedy będzie już jasne, że sytuacja jest beznadziejna?

Wydarzenie organizowane w ramach 18. edycji Festiwalu Warszawa Singera.

Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. Zachęcamy, by rezerwować wcześniej miejsce wypełniając formularz. Niewykorzystane rezerwacje będą uwalniane na 15 minut przed rozpoczęciem wydarzenia.

 

Zasady bezpieczeństwa

Drodzy Goście,

dokładamy wszelkich starań, aby podczas wydarzeń FINA zapewnić Wam bezpieczeństwo, dlatego prosimy o przestrzeganie następujących zasad:
– zapoznaj się z Regulaminem uczestnictwa w otwartych dla publiczności wydarzeniach FINA
– pamiętaj wydrukować i wypełnić obowiązkowe oświadczenie o stanie zdrowia; oświadczenie jest dostępne również w siedzibie FINA
– pamiętaj o konieczności zakrywania ust i nosa, gdy przebywasz na terenie FINA
– szatnia jest nieczynna do odwołania
– zachowuj dystans od pozostałych gości
– zajmij miejsce wyznaczone przez obsługę FINA
– obowiązuje zakaz jedzenia i picia na salę audiowizualną
– jeśli masz objawy zakażenia zostań w domu
W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości – prosimy o kontakt z recepcją pod adresem bog@fina.gov.pl lub numerem tel.: 22 380 49 95 (od wt. do pt. w godzinach 9–17).

 

 

Jak kino portretowało kobiety? Jakie role czekały na aktorki? I czy można mówić o pewnym schematyzmie postaci kobiecych? Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zaprasza na rozmowę wokół kolekcjonerskich wydawnictw FINA z odrestaurowanymi cyfrowo filmami: Bestia / The Polish Dancer, Halka i Szaleńcy.

Pola, Halka i Zosia to trzy bohaterki przedwojennych niemych filmów odrestaurowanych i wydanych przez FINA. Reprezentują typy kobiecych postaci powielane w kinie tamtego okresu. Pola – bohaterka Bestii (1917/1921) Aleksandra Hertza to femme fatale rozkochująca w sobie mężczyzn. Halka z Moniuszkowskiej opery, zekranizowanej w 1929 roku przez Konstantego Meglickiego poświęca swoje życie w imię miłości. Zosia z debiutu Leonarda Buczkowskiego Szaleńcy (1928) to postać drugoplanowa w męskim kinie wojennym, dobroduszna „panna z dworku” dbająca o ukochanego i ojczyznę.

Filmografowie zastanowią się, czemu służyły takie postaci kobiet w przedwojennym kinie i jak odnajdywały się w nich grające je aktorki, czy była to dla nich „aktorska szuflada”?

Tajemnicza uroda, umiejętności taneczne, wyrazista mimika przesądziły o obsadzeniu Poli Negri jako wampa w Bestii i właśnie z takimi postaciami jest kojarzona najbardziej. Czy nie chciała zerwać z tym wizerunkiem? Czy miała swoje następczynie?

Zorika Szymańska wcielająca się w Halkę i Irena Gawęcka występująca w Szaleńcach jako Zosia to aktorki mało znane, z małym dorobkiem filmowym. Jak ich brak doświadczenia wpłynął na budowę postaci? Dlaczego warto zwrócić uwagę na ich grę aktorską? Kto oprócz nich stał się „etatową panną z dworku” i „ofiarą miłości” w polskim kinie?

Gdzie i kiedy?

Podcast zostanie udostępniony w formie wideo na profilu FB Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego, 13 marca o godz. 16.

O podcaście

Nowy projekt Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego, w którym filmografowie spotykają się wirtualnie na wspólne rozmowy o gwiazdach, kinie i przedwojennych produkcjach filmowych – ale nie tylko! Powstał z potrzeby nieustannego opowiadania o filmie, która w przypadku filmografów nigdy nie jest zaspokojona.

Jak słuchać i oglądać?

Odcinków będzie można słuchać w formie podcastu (profil FINA na SoundCloud), ale i oglądać jako videocast na oficjalnym kanale FINA na Facebooku oraz na kanale FINA na YouTube. Będą emitowane raz w miesiącu, wymiennie z programem Filmy, które kochamy.

Playlista wszystkich odcinków na YouTube

Playlista wszystkich odcinków na SoundCloud

 

Drugie spotkanie z cyklu, zatytułowane Metody pracy z filmem na lekcji – uczeń jako reżyser i projektant, na którym m.in. poruszymy kwestie filmu jako preludium ważnych pytań i narzędzia dyskusjotwórczego, nie zabraknie również propozycji nowoczesnych narzędzi do wykorzystania w pracy z filmem, także w sytuacji edukacji zdalnej. Spotkanie poprowadzi Dariusz Martynowicz. Zapraszamy nauczycieli wszystkich etapów edukacji, edukatorów, bibliotekarzy, wychowawców świetlic!

Dariusz Martynowicz – nauczyciel języka polskiego w Małopolskiej Szkole Gościnności w Myślenicach. Członek grupy SUPERBELFRZY RP. Fascynat twórczych lekcji i nowoczesnych technologii w nauczaniu. Trener edukacyjny. Microsoft Educator Expert w roku szkolnym 2019/20 i 2020/21. W 2020 roku wyróżniony przez kapitułę Nagrody im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata”. Jego zainteresowania skupiają się przede wszystkim na: sketchnotingu w edukacji, ICT w nauczaniu, pracy metodą projektu oraz edukacji medialnej i filmowej.

Kluczowe informacje:

Webinarium odbędzie się 2 grudnia, w godz. 19:00–20:30. Udział w webinarium jest bezpłatny.

Webinarium realizowane jest za pośrednictwem platformy Clickmeeting, obowiązuje ograniczenie do 100 miejsc! Tylko osoby zarejestrowane otrzymają zaświadczenie, komplet materiałów przygotowanych przez prowadzącego oraz będą mogły zadawać pytania za pośrednictwem chatu. Formularz zgłoszeniowy dostępny jest TUTAJ.

Zapisy trwają do 1 grudnia (włącznie) lub do wyczerpania puli miejsc.

Następnego dnia nagranie webinarium opublikujemy na kanale YouTube Filmoteki Szkolnej. Zapraszamy!

Kolejne spotkania:

Już teraz zapraszamy do udziału w kolejnych spotkaniach, podczas których razem z zaproszonymi ekspertami (m. in. Kingą Dolatowską – Liderką Filmoteki Szkolnej w woj. zachodniopomorskim), Arkadiuszem Walczakiem – dyrektorem WCIES, dr Aleksandrą Szyller – pedagożką, trenerką czy Izabelą Wyppich – członkinią grupy Superbelrzy RP, nauczycielką z I LO w Rudzie Śląskiej) porozmawiamy na następujące tematy:

1) Filmowy projekt edukacyjny,

2) Film jako źródło historyczne,

3) Filmoteka Szkolna w bibliotece,

4) Związki filmu i literatury,

5) Wykorzystanie filmu w edukacji wczesnoszkolnej.

Kontakt:

Tytus Ciski
tytus.ciski@fina.gov.pl
+ 48 22 182 47 62 / + 48 695 363 996

 

fot. Paweł Zakrzewski

W programie filmowym festiwalu Digital Cultures zestawiamy ze sobą historyczne już przykłady polskich filmowych „przyszłości wyobrażonych” ze współczesnymi próbami opowiedzenia o tym, co nasz czeka. Obok kina światowego, pokażemy również nieliczne istniejące próby polskiej kinematografii science fiction.

Przyjrzymy się tym filmom  szerszej – w kontekście poruszanych w nich a nadal aktualnych i palących problemów społecznych. Okazuje się, że jest pewna ciągłość filmowych zmagań z przyszłością. Wątki związane z katastrofą klimatyczną pojawiają się bowiem zarówno we współczesnych pracach, jak i dystopiach z końca XX wieku. Prace artystek, podejmujące problematykę antropocenu, okazują się być zanurzone w tradycji filozoficznego, często niskobudżetowego, polskiego science-fiction.

Obok Photonu Normana Leto z 2017, epickiego spotkania sztuki z naukami ścisłymi w formie wciągającego wykładu będzie można zobaczyć Pana Kleksa w kosmosie (1988), ostatnią cześć przygód jednej z najważniejszych postaci imaginarium polskiego dzieciństwa. Takie klasyki polskiego science-fiction jak Docent H. (1964) Janusza Majewskiego i Przekładaniec (1968) Andrzeja Wajdy zostaną pokazane obok współczesnych dokumentów – Ostatnich kosiarzy (2013) Andrzeja Załęskiego czy White Cube (2018) Wojciecha Pustoły.

Podczas przeglądu zobaczymy także obrazy zrealizowane przez kobiety. Będzie to m.in. zestaw filmów polskich artystek z lat 2016-2020 oraz Pierwszy Polak na Marsie z 2016 Agnieszki Elbanowskiej.

W programie nie zabraknie międzynarodowych, współczesnych produkcji, pozwalających na szersze spojrzenie na zmiany w świecie cyfrowym i relacje człowieka z naturą. Krótkometrażowa Ryba (2016) Jonathasa de Andrade ukazuje zmyślony zwyczaj rybacki z północno-wschodniej Brazylii. Twórcy Finding Fanon III (2017), Larry Achiampong i David Blandy zainspirowali się zaginionymi pracami Frantza Fanona oraz dorobkiem Jeana-Paula Sartre’a. W Internecie wszystkiego (2020) Brett Gaylor analizuje potencjalną przyszłość Internetu.

Każdy z filmów będzie dostępny przez 48 godzin od publikacji na platformie Ninateki (ninateka.pl). Jedynym filmem dostępnym wyłącznie dla widzów z Polski, będzie Rok robota.

Szczegółowy harmonogram

 

Zdjęcie: kadr z filmu Ryba, reż. Jonathas de Andrade, 2016