Rok 2022 obfitował w różnorodne wydarzenia w Filmotece Narodowej – Instytucie Audiowizualnym. Jednym z najważniejszych była cyfrowa rekonstrukcja pierwszego, powojennego polskiego filmu Wielka Droga w reżyserii Michała Waszyńskiego z 1946 roku.

– W ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa FINA otrzymała aż  29 mln zł dotacji. To pozwoliło nam na wiele działań związanych z archiwizacją i cyfryzacją naszych zbiorów (cyfryzujemy 5000 obiektów). To m.in. dzięki pieniądzom z POPC, z czego jestem bardzo dumny, dokonaliśmy cyfrowej restauracji Wielkiej Drogi. Repremiera tego ważnego dla polskiej kinematografii filmu odbyła się podczas 47. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych oraz na Festiwalu NNW w Gdyni. Działania te zostały docenione również poza granicami kraju. W czasie odbywającej się w Chicago 34. edycji Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce (Polish Film Festival in America) otrzymaliśmy nagrodę specjalną za restaurację Wielkiej Drogi oraz przygotowanie projektu do publicznej prezentacji – mówi Robert Kaczmarek, dyrektor FINA.

 

 

Częścią repremiery Wielkiej Drogi była również wystawa plenerowa, która miała miejsce w Gdyni. Wielka Droga Armii Andersa prezentowana była na prestiżowym Nabrzeżu Pomorskim przed Okrętem ORP Błyskawica. Ukazała się również publikacja FINA Mała Polska na wychodźstwie. Wielka Droga Armii Andersa.

 

Retroteka, czyli dziedzictwo II RP

W 2022 roku kontynuowaliśmy również cykl spotkań Retroteka, które były poświęcone przedwojennym kinu i dziedzictwu audowizualnemu II RP. Nad stroną muzyczną czuwał Jan Emil Młynarski i jego Warszawskie Combo Taneczne. Cykl rozpoczęła jeszcze w 2021 roku debata Po co nam II RP?, dotycząca życia kulturalnego w międzywojennej Polsce oraz strat poniesionych w wyniku II wojny światowej.

 

 

Staraliśmy się także odpowiedzieć na istotne i ciekawe pytanie jak wygląda i jak kształtowany jest wizerunek Polaków w zagranicznych filmach. Odbyło się to podczas międzynarodowej konferencji naukowej Obraz Polaka w zagranicznym filmie i mediach audiowizualnych.

Festiwal, który się (nie) odbył

W wrześniu na festiwalu Gdańsk’82. Festiwal, który się nie odbył zaprezentowaliśmy filmy, które po wprowadzeniu stanu wojennego zostały wycofane z dystrybucji i stały się tzw. półkownikami. Przez lata czekały na premierę lub nie doczekały się jej nigdy. To one mogły w 1982 roku tworzyć program Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych – imprezy, która wtedy nie doszła do skutku.

Gdańsk ’82. Festiwal, który się nie odbył, fot. Marcin Oliva Soto / FINA

 

Nie zapomnieliśmy o szerokim pojęciu cywilizacji. Razem z Instytutem Pileckiego zorganizowaliśmy cykl debat Cywilizacja na ławie oskarżonych. Niedokończone scenariusze XX wieku.

Po raz 18. odbyło się też Święto Niemego Kina  najstarsze i największe tego typu wydarzenie w Polsce. Nie zapomnieliśmy również o tym co dzieje się na za naszymi wschodnimi granicami. W ramach spojrzenia na wschód odbył się 8. festiwal kina białoruskiego – Bulbamovie, cykl spotkań i pokazów filmowych Wschód Nieznany, a także koncert Solidarni z Ukrainą.

 

 

Kino Iluzjon zorganizowało także coroczny przegląd kina hiszpańskiego oraz przegląd filmów nominowanych do Orłów, jednej z najważniejszych polskich nagród filmowych.

Celebrowaliśmy też stulecie polsko-argentyńskich stosunków dyplomatycznych, podczas, którego odbył się koncert polskiego tanga oraz wystawa fotografii Zofii Chomętowskiej.

 

Rewitalizacja obiektów FINA

Zakończyliśmy też przygotowania do rewitalizacji w budynku FINY przy ulicy Łąkowej w Łodzi. – Przekształcamy pomieszczenia magazynowe z centrum zapasowego FINY i rozpoczęliśmy współpracę z filmowymi instytucjami kultury w Łodzi. W tym z Państwową Wyższą Szkołą Filmową, Telewizyjną i Teatralną, Wytwórnią Filmów Oświatowych i Uniwersytetem Łódzkim – dodaje dyrektor Robert Kaczmarek.

Nie zapominamy również o „Pleografie. Historyczno-filmowym kwartalniku FINA”. Rozpoczęliśmy proces uznania go za pismo naukowe, z kolei nasza biblioteka filmowa uzyskała status biblioteki naukowej.

Kino Iluzjon także się zmienia. Pod koniec 2022 roku dr Bogdan Gałązka, kucharz i historyk, wygrał przetarg na prowadzenie restauracji w kinie. Kuchnia historyczna na warszawskim Mokotowie będzie stricte korespondować z programem prezentowanym w kinie Iluzjon.

 

Zapraszamy do obejrzenia spotu, który opowiada o naszych najważniejszych działaniach w roku 2022. Materiał jest dostępny również na Ninatece.

 

 

 

 

Ilustracja główna: wystawa Wielka Droga. Armia Andersa w Gdyni, fot. Marcin Oliva Soto/FINA